Hoe ontstaat een beschadigde zenuw?

Schade door ongeval, operatie of druk

Zenuwen kunnen beschadigd raken door ongevallen (bijvoorbeeld sportletsel), een operatie of door druk van binnenuit of buitenaf. Lees hieronder meer over de verschillende oorzaken van zenuwschade in onderbeen en voet.

Ongeval

Bij een ongeval, zoals bijvoorbeeld sportletsel, kan een zenuw (gedeeltelijk) worden doorgesneden. Op de spoedeisende hulp wordt bij letsel niet altijd herkent dat er ook zenuwschade is.

Operatie

Het komt relatief vaak voor dat door een operatie kleine huidzenuwtakjes beschadigd raken. Huidzenuwen zijn heel klein en liggen niet bij iedereen op dezelfde plek. Het is daarom voor de chirurg niet gemakkelijk om de huidzenuwen te vermijden. In een studie bij enkelbreukoperaties, bleek 21% van de mensen een zenuwbeschadiging te hebben na de operatie, bij mensen met enkelbreuk zonder operatie was dat 9%.

Beknelling door druk of littekenweefsel

Zenuwen zijn erg gevoelig voor beknelling. Een zenuw kan tijdelijk bekneld worden door een verkeerde houding, dan krijg je bijvoorbeeld een slapende voet, of door een hoge druk van buitenaf zoals een harde klap of een te strak gips.

Wanneer een zenuw lange tijd bekneld zit kan blijvende schade optreden. Voorbeelden van langdurige beknelling zijn een tarsaal tunnel syndroom of beknelling door littekenweefsel. Littekenweefsel ontstaat een tijdje na het letsel of de operatie. Daarom kan het zijn dat een zenuw enkele weken na een operatie of letsel van de huid alsnog bekneld raakt in het littekenweefsel. Dan kunnen klachten van pijn en tintelingen ontstaan. Over het algemeen verdwijnen deze klachten na enkele maanden weer, zodra de zwelling van het littekenweefsel afneemt en het litteken zachter wordt. Soms is het nodig het litteken te behandelen met siliconenpleisters of echogeleide injecties.

Neuroom

Soms ontwikkelt na zenuwschade een neuroom. Een neuroom is een onderhuidse zwelling van de zenuw op de plaats van het letsel. Het neuroom ontstaat door een mislukte poging van het lichaam om de beschadigde zenuw te herstellen. Er zijn twee vormen van neuromen in de voet. Als de zenuw helemaal is doorgesneden ontstaat een zwelling op het eindeinde (de stomp) van de zenuw. Bij de tweede vorm loopt de zenuw nog wel door, maar is er een spoelvormige kluw van de zenuw ontstaan. Neuromen veroorzaken meestal felle pijnscheuten bij aanraking of druk. Een neuroom op de voetrug kan behoorlijk invaliderend zijn omdat er maar een dun laagje huid overheen ligt en de schoenen een voortdurende irritatie geven van de pijnlijke zenuw.

Dubbel zenuwletsel

Soms ontstaat zenuwpijn als gevolg van een double crush syndroom. Dit betekent dat op meerdere plekken in het lichaam schade is aan dezelfde zenuwbaan. Een beschadigde zenuw op de ene plek versterkt de klachten van de beschadigde zenuw op de andere plek. Zo kan iemand extra veel pijnsignalen krijgen van zenuwschade aan de voet, wanneer diezelfde zenuw ook hogerop in het lichaam beschadigd is, bijvoorbeeld door een hernia.

Andere oorzaken

Vitamine B12 tekort, diabetes en alcoholmisbruik kunnen zenuwpijn verergeren. Deze website beperkt zich verder tot zenuwschade door een operatie, letsel of beknelling.