Welke zenuw is beschadigd?
Zenuwpijn herkennen
Elke zenuw heeft een eigen gebied waar de zenuw het gevoel verzorgt. Op onderstaande kaartjes is te zien welk gebied door welke zenuw wordt verzorgd.
Verzorgingsgebieden van onderbeen- en voetzenuwen
- Bovenzijde (dorsale zijde)
- Buitenzijde (laterale zijde)
- Onderzijde (plantaire zijde)
- Binnenzijde (mediale zijde)
Op deze pagina vindt u informatie over de klachten per verzorgingsgebied. Kies hieronder (of in de legenda hierboven) een verzorgingsgebied voor meer informatie.
Meer informatie
Kies hieronder over welke klacht u meer wilt lezen:
- Schade aan de nervus peroneus communis
Pijn aan de buitenzijde van de enkel - Schade aan de nervus peroneus superficialis
Pijn aan de voor- of buitenzijde van de enkel en bovenop de voet. - Schade aan de nervus peroneus profundus
Pijn aan de voorzijde van het onderbeen, voorzijde van de enkel of boven op de voet richting de grote teen en de teen ernaast. - Schade aan de nervus suralis
Pijn aan de buitenzijde van het onderbeen of de buitenzijde van de voet richting de kleine teen. - Schade aan de nervus saphena
Pijn aan de binnenzijde van het onderbeen of de binnenzijde van de voet.
Schade aan de nervus peroneus communis
Wat is beknelling of beschadiging van de nervus peroneus communis?
De nervus peroneus communis bevindt zich in de knieholte en wordt ook wel nervus fibularis communis of kuitbeenzenuw genoemd. De zenuw heeft zowel een motorische als gevoelsfunctie. Hij stuurt het opheffen en omhoog draaien van de voet aan en zorgt voor gevoel van pijn en warmte. De zenuw raakt in verhouding vaak beschadigd.
Lees meer over "Wat is een beschadigde zenuw".
Hoe raakt de nervus peroneus communis beschadigd?
Beschadiging van de nervus peroneus communis is één van de meest voorkomende zenuwletsels van het onderbeen. Het wordt het vaakst gezien bij jonge mannen. De schade ontstaat het vaakst door een ongeluk met de knie of enkel of door een operatie, zoals het plaatsen van een kunstknie of een kijkoperatie van de knie.
Ook door druk op de zenuw kan deze beschadigen. Een goed ontwikkelde, dikke kuitspier (peroneus longus spier) kan de nervus peroneus communis beknellen. Ook langdurige druk van buitenaf kan de zenuw beschadigen. Dit kan voorkomen bij mensen die lange tijd in eenzelfde houding liggen zoals tijdens een operatie of in coma. De risicovolle houding is liggend op de rug met gespreide bovenbenen en gebogen knieën. Een strak gips tot aan de knie of over de knie kan ook een dergelijke druk geven. Ook lang (meer dan twee uur) op de hurken of in kleermakerszit zitten (yoga foot drop) kan een beschadiging van de nervus peroneus communis veroorzaken. Soms treedt zenuwschade op bij mensen die in korte tijd veel lichaamsgewicht hebben verloren, waarschijnlijk doordat er dan meer druk op de zenuw komt.
| Belangrijkste oorzaken voor beschadiging van de nervus peroneus communis | |
|---|---|
| Ongeval of operatie |
|
| Druk door houding |
|
| Druk van buitenaf |
|
| Druk in het lichaam |
|
Welke klachten geeft beschadiging van de nervus peroneus communis?
Schade aan de nervus peroneus communis geeft vaak een verminderd gevoel, tintelingen, doofheid of brandend gevoel aan de buitenzijde van de kuit of op de wreef. Vaak verergert de pijn door lichamelijke inspanning (lopen, hardlopen, hurken). Nachtelijke krampen komen vaak voor.
Naast de gevoelsfunctie heeft de zenuw ook een motorische functie. Bij beschadiging van de zenuw kan een zogenaamde klapvoet ontstaan: de spieren die de voet en tenen heffen zijn verzwakt, waardoor de voet bij het lopen op de grond klapt. Een klapvoet kan echter ook een andere oorzaken hebben. Een hernia is de meest voorkomende oorzaak. Dit is een zenuwbeknelling in de rug.
Schade aan de nervus peroneus superficialis
Wat is een beschadiging van de nervus peroneus superficialis?
De nervus peroneus superficialis wordt ook wel oppervlakkige kuitbeenzenuw genoemd. Het is een gevoelszenuw van het onderbeen die voor gevoel aan de buitenzijde van het onderbeen en de voetrug zorgt. De zenuw kan op twee plaatsen in het onderbeen bekneld raken. Hoog aan de buitenzijde van de kuit en in de enkel. Een aantal mensen met het zogenaamde restless legs syndroom heeft een milde vorm van beknelling van de nervus peroneus superficialis.
Lees meer over "Wat is een beschadigde zenuw".
Hoe ontstaat schade aan de nervus peroneus superficialis?
Hoog aan de buitenzijde van de kuit loopt de zenuw tussen een aantal spierbuiken door. Als deze spierbuiken sterk zijn ontwikkeld door veel training, kan de zenuw ertussen bekneld raken. De zenuw kan ook lager beschadigd raken, ter hoogte van de enkel. Dit zenuwletsel ontstaat meestal door (vaak terugkerende) enkelverstuikingen. Beschadiging van de nervus peroneus superficialis is vrij zeldzaam. Omdat het zo zeldzaam is, wordt het vaak ook niet herkend door de arts.
De meest voorkomende oorzaken van schade aan de nervus peroneus superficialis zijn sport, enkelverstuikingen en enkelbreuken. Bij 30-40% van de enkelbreuken raakt de nervus peroneus superficialis beschadigd, maar bij een kleine groep wordt dit ook herkend.
De nervus peroneus superficialis kan ook beschadigd raken door een operatie. Bijvoorbeeld bij een van de volgende operaties:
- Operatie bij gescheurde peroneuspees
- Platvoetcorrectie waarbij hielbeen is doorgezaagd
- Holvoetcorrectie waarbij hielbeen is doorgezaagd
- Vastzetten van de gewrichten in de achtervoet
| Veel voorkomende oorzaken van beschadiging van de nervus peroneus superficialis | |
|---|---|
| Sporten |
|
| Ongeluk of operatie |
|
| Druk van buitenaf |
|
Welke klachten geeft schade van de nervus peroneus superficialis?
Beschadiging van de nervus peroneus superficialis geeft pijnklachten aan de voor- en buitenzijde van de enkel en op de voetrug. Dit kan soms samengaan met een verminderd gevoel op de voetrug en met prikkelingen, tintelingen of brandende pijn. Als de zenuw hoog in het onderbeen beschadigd is, kan er ook zwakte ontstaan van de spieren die de voet naar buiten bewegen. De pijn verergert over het algemeen door lichamelijke activiteit zoals lopen, rennen of hurken. De voet naar beneden bewegen, zoals remmen of gas geven bij autorijden, geeft rek op de zenuw en kan pijnlijk zijn.
Spontane genezing van de zenuw is gedeeltelijk mogelijk, maar duurt erg lang (18-24 maanden).
Schade aan de nervus peroneus profundus
Wat is schade aan de nervus peroneus profundus?
De nervus peroneus profundus wordt ook wel nervus fibularis profundus of diepe kuitbeenzenuw genoemd en ligt aan de voorzijde van het onderbeen en de enkel. De nervus peroneus profundus zorgt er onder andere voor dat de voet en tenen naar boven kunnen bewegen.
Ongeveer een centimeter boven het enkelgewricht splitst de zenuw zich in twee takken. De buitenste van de twee zenuwtakken zorgt voor de beweging van de korte strekspieren van de buitenste vier tenen en voor gevoel in het enkelgewricht, wat belangrijk is voor de enkelstabiliteit. De andere zenuwtak loopt meer over de binnenkant van de voetrug naar voren tot de ruimte tussen de grote teen en de tweede teen. Daar zorgt de zenuw voornamelijk voor het gevoel van de huid.
De klachten van een beknelling van de nervus peroneus profundus hangen af van het niveau waarop de zenuw bekneld raakt. De zenuw kan overal in het onderbeen, de enkel of voet bekneld raken. De plaatsen waar de zenuw dicht langs het bot loopt en slechts door een dun laagje huid wordt overdekt, worden het vaakst bekneld.
Hoe ontstaat schade aan de nervus peroneus profundus?
Schade aan de nervus peroneus profundus ontstaat over het algemeen door letsel ergens in het beloop van de zenuw. Al bij klein letsel kunnen er verklevingen ontstaan tussen de zenuw en het omliggende weefsel. Als de zenuw niet meer vrij heen en weer kan glijden tijdens een beweging, kan pijn ontstaan.
In het onderbeen kan de nervus peroneus profundus bekneld raken tussen spieren. Bij de enkel kan de zenuw bekneld raken onder het retinaculum, dat is een strakke band die de korte pezen van de teenstrekkers op hun plek houdt. Dit wordt een ‘voorste tarsaal tunnel syndroom’ genoemd (in de literatuur worden verschillende benamingen gebruikt). Dit is wat anders dan het tarsaal tunnel syndroom aan de buitenzijde van de enkel.
Wanneer de voet naar beneden wijst en de tenen omhoog, zoals bij het lopen op hoge hakken, staat er maximale rek op de zenuw. Op hoge hakken lopen kan dan ook tot klachten leiden. Ook tijdens het slapen wijzen de voeten vaak wat naar beneden, wat ‘s nachts voor extra klachten kan zorgen. Bij mensen met diabetes en bij vrouwen komt een beknelling van de nervus peroneus profundus op het niveau van de voorste tarsale tunnel vaker voor.
Het binnenste zenuwtakje kan bekneld raken op de voetrug, bijvoorbeeld door kraakbeenuitgroeisels bij gewrichtsslijtage, door verstuikingen, te strak weefsel dat de voetpezen op zijn plaats houdt, strakke schoenen of skischoenen, a pointe positie bij dansers en de klappen van de bal bij voetbal.
Het buitenste zenuwtakje kan op twee plaatsen bekneld raken. De beknelling vindt bijna altijd plaats als de voet naar beneden en naar binnen wordt bewogen. De zenuw kan op de voetwreef bekneld raken door een groot uitgevallen sprongbeen. De zenuw loopt onder een strakke band door die de korte pezen van de teenstrekkers tegen het bot gefixeerd houdt, op deze plek kan de zenuw ook bekneld raken.
De diepe kuitbeenzenuw kan ook beschadigd raken door een operatie aan de enkel.
| Veel voorkomende oorzaken van beschadiging van de nervus peroneus profundus | |
|---|---|
| Sporten |
|
| Ongeluk of operatie |
|
| Druk van buitenaf |
|
| Druk in het lichaam of door houding |
|
Welke klachten geeft schade aan de nervus peroneus profundus?
De klachten van een beknelling van de nervus peroneus profundus hangen af van het niveau waarop de zenuw bekneld raakt.
Als de nervus peroneus profundus hoog in het onderbeen bekneld raakt, kan een klapvoet ontstaan. De kracht om de voet te heffen is dan verminderd. Daarnaast heeft men vaak een strak gevoel rondom de enkel. De beknelling kan pijn op de wreef veroorzaken die kan uitstralen naar het onderbeen en naar het gebied tussen de grote teen en de teen ernaast. Er zijn vaak vage klachten over de voetrug en tussen de grote teen en de teen ernaast. Meestal wordt de pijn erger in de loop van de tijd. Schoenen dragen verergert over het algemeen de klachten. De klachten kunnen ook verergeren tijdens de slaap, waarschijnlijk door de houding van de voet tijdens het slapen. Als de voet erg naar beneden wordt gebogen, komt er veel rek op die zenuw te staan waardoor deze pijn kan gaan doen. Dit effect kan ook ontstaan bij het dragen van hoge hakken.
Bij een beknelling van de nervus peroneus profundus op het niveau van de voorste tarsale tunnel kan zowel de gevoelsfunctie als de motorische functie van de zenuw verstoord zijn.
Beknelling van het binnenste zenuwtakje bovenop de wreef kan een brandende pijn of verdoofd gevoel geven in de grote teen. Het kan soms ook een moeilijk aan te wijzen pijn geven onder de bal van de voet. Beknelling van het buitenste zenuwtakje aan de buitenzijde van de wreef geeft klachten wat hoger, meer aan de buitenkant van de voet of enkel en wat diffusere pijnklachten. Het wordt vaak als een diepe pijn op de wreef beschreven, die naar de middenvoet uitstraalt.
Klachten van een beschadigde nervus peroneus profundus worden vaak erger wanneer de voet naar beneden en naar binnen wordt bewogen, omdat er dan rek op de zenuw staat.
Schade aan de nervus suralis
Wat is schade aan de nervus suralis?
De nervus suralis loopt aan de buitenkant van de kuit, vlak langs de achillespees. De zenuw is bij vrijwel alle mensen uitsluitend een gevoelszenuw, hij heeft dus geen functie in het aansturen van spieren. Ter hoogte van de enkel loopt de zenuw dicht onder de huid van het onderbeen en de enkel, waardoor de zenuw gemakkelijk beschadigd kan raken door een ongeval of operatie.
Hoe ontstaat een beknelling of beschadiging van de suralis zenuw?
Zenuwklachten van de nervus suralis kunnen ontstaan na een letsel, zoals een enkelverstuiking, gescheurde achillespees of een breuk van het buitenste (vijfde) middenvoetsbeetje. De klachten kunnen ook ontstaan door (te) strakke enkelbanden, knellende schoenveters, of skischoenen. Daarnaast kunnen de klachten ontstaan door langdurig in kleermakerszit zitten.
Bij operaties aan het onderbeen of de enkel kan de zenuw beschadigd raken. Operaties waarbij de zenuw het vaakst beschadigd raakt zijn:
- Operaties aan de achillespees
- Fixatie van enkelbreuken
- Fixatie van breuken van het buitenste middenvoetsbeentje
- Platvoetcorrecties waarbij het hielbeen wordt doorgezaagd
Andere operaties waarbij de nervus suralis beschadigd kan raken zijn:
- Operaties aan de kuitspier
- Hechten van een gescheurde peroneuspees
- Operatie aan verspringende peroneuspees
- Holvoetcorrectie waarbij het hielbeen wordt doorgezaagd
- Vastzetten van gewrichten in de achtervoet
Litteken precies op de plaats waar de nervus suralis loopt, hier is de zenuw beschadigd geraakt.
Welke klachten geeft een beschadiging van de nervus suralis?
Mensen met een beschadigde nervus suralis kunnen pijnklachten hebben aan de achter- en buitenkant van hun enkel of voet. Dit kan gepaard gaan met tintelingen, brandende pijn, overgevoeligheid van de huid of juist een verdoofd gevoel. De pijn wordt meestal niet erger van lopen. Er is vaak een verergering van de klachten gedurende de nacht. De pijn kan verergeren door druk, lang staan of het naar buiten kantelen van de enkel.
Schade aan de nervus saphenus
Wat is schade aan de nervus saphenus?
De nervus saphenus (ook wel nervus saphena genoemd) loopt aan de binnenkant van de kuit, langs de binnenkant van het scheenbeen. De zenuw is bij alle mensen uitsluitend een gevoelszenuw en heeft dus geen functie voor het aansturen van spieren. Ondanks dat de zenuw dicht onder de huid van het onderbeen en de enkel loopt, raakt hij maar heel zelden beschadigd of bekneld.
Hoe ontstaat een beschadiging aan de nervus saphenus?
De zenuw kan beschadigd raken bij een kijkoperatie van de enkel, operaties aan de tarsale tunnel, of bij spataderoperaties: het zogenaamde strippen van de ader die naast de zenuw loopt. Meestal zijn deze klachten tijdelijk.
Druk op de zenuw door schoeisel, te strakke veters, strakke enkelbanden of te strakke sokken kunnen pijnklachten van deze zenuw veroorzaken. De zenuw kan uitgerekt of beschadigd raken door een verstuikte enkel of een enkelbreuk. Daarnaast kunnen standsafwijkingen van het onderbeen of enkel (soms na een ongeluk), spataderen en bot- of gewrichtsafwijkingen de zenuw beschadigen. Mensen met diabetes of mensen met vaatlijden hebben een groter risico op deze aandoening.
| Veel voorkomende oorzaken van beschadiging van de nervus saphenus | |
|---|---|
| Operatie |
|
| Ongeluk |
|
| Druk van buitenaf |
|
Welke klachten geeft een beschadiging aan de nervus saphenus?
Mensen met een beschadigde nervus saphenus kunnen pijnklachten hebben aan de binnenzijde van het onderbeen of de enkel. Dit kan gepaard gaan met tintelingen, brandende pijn, overgevoeligheid van de huid of juist een verdoofd gevoel.
