Lymfoedeem in benen en voeten
Wat is lymfoedeem?
Net zoals we een bloedvatenstelsel hebben, hebben we ook een lymfevatenstelsel. Dit is een soort afvoersysteem. De lymfevaten nemen weefselvocht uit het lichaam op met daarin allerlei afvalstoffen en voeren dit af naar de bloedbaan. Onderweg wordt het lymfevocht gefilterd in de lymfeklieren. Het lymfesysteem speelt ook een belangrijke rol bij de afweer.
Lymfoedeem betekent dat het lymfevocht ophoopt waardoor zwelling ontstaat. Lymfoedeem kan overal ontstaan en kan eenzijdig zijn, dat betekent dat links óf rechts is aangedaan, maar ook beide kanten kunnen aangedaan zijn.
Het lymfevatenstelsel
Lipoedeem en lymfoedeem
Lymfoedeem moet niet verward worden met lipoedeem. Lipoedeem betekent letterlijk: vet en vochtophoping. Lipoedeem is een aangeboren stoornis in de aanmaak van vetweefsel. Daarbij komt dat de afvoer van vocht via de lymfevaten niet optimaal verloopt. Gevolg is een onderhuidse ophoping van vet en vocht. Lipoedeem is een pijnlijke, chronische ziekte die alleen bij vrouwen voorkomt.
In tegenstelling tot lymfoedeem is lipoedeem altijd symmetrisch, dat wil zeggen dat het altijd links en rechts voorkomt. Lipoedeem komt niet voor in de voeten. Lip- en lymfoedeem kunnen soms tegelijk aanwezig zijn.
 |  |
| Lymfoedeem: alleen het linkerbeen (rechts op de afbeelding) is aangedaan. | Lipoedeem: deze aandoening komt altijd symmetrisch voor, dus zowel links als rechts. De voeten zijn niet aangedaan. |
|
| Lymfoedeem: alleen het linkerbeen (rechts op de afbeelding) is aangedaan. |
|
| Lipoedeem: deze aandoening komt altijd symmetrisch voor, dus zowel links als rechts. De voeten zijn niet aangedaan. |
In dit hoofdstuk
Oorzaken van lymfoedeem
Lymfoedeem ontstaat wanneer het lymfesysteem niet meer in staat is de normale hoeveelheid weefselvocht af te voeren. Het vocht hoopt op en dat geeft zwelling.
Klachten van lymfoedeem
Lymfoedeem in de benen en voeten geeft zwelling en een zwaar, vermoeid gevoel. Door de zwelling wordt bewegen moeilijk(er), de huid voelt strak gespannen aan en kan een jeukerig gevoel geven.
Diagnose van lymfoedeem
Om lymfoedeem te herkennen wordt wel het ‘teken van Stemmer’ gebruikt. Hierbij wordt geprobeerd de huid aan de basis van de tweede en derde teen van de voet te pakken.
Behandelmogelijkheden van lymfoedeem
De behandeling van lymfoedeem is erop gericht om de afvoer van lymfevocht zo veel mogelijk te stimuleren. Een ander belangrijk doel is om wondjes te voorkomen omdat wondjes bij lymfoedeem een extra grote kans op wondroos geven.
