Pijnlijke bult aan binnenkant van de voet
Wat is een pijnlijke bult aan de binnenkant van de voet?
Tijdens de ontwikkeling van de voet voor de geboorte, horen twee botjes aan elkaar te groeien tot één bot: het scheepsvormig bot (het os naviculare). Dit is een bot aan de binnenkant van de voet (zie afbeelding). Het os naviculare is een van de zeven voetwortelbeentjes. Het is gelegen aan de binnenkant van de voetboog en aan de voorzijde van het enkelgewricht.
Als het scheepvormig bot tijdens de foetale ontwikkeling niet of niet volledig samengroeit, bevindt zich een extra botje in de voet, dat dus eigenlijk een deel van het scheepsvormig bot had moeten zijn. Dit extra botje wordt een os tibiale externum genoemd. Het os tibiale externum is vaak zichtbaar als bult aan de binnenkant van de voet. Het is erfelijk, waarschijnlijk loopt 5-10 % van de mensheid rond met zo’n extra botje.
Het scheepsvormig bot bevindt zich aan de binnenkant van de voet, in de voetboog. In de afbeelding ziet u een normaal ontwikkeld scheepvormig bot, dus zonder os tibiale externum.
Een os tibiale externum komt best vaak voor, maar gelukkig heeft niet iedereen er last van. Vaak is er ook sprake van een platvoet, maar niet altijd. Kinderen hebben vaker pijnklachten van een os tibiale externum dan volwassenen. Dat komt omdat ongeveer de helft van deze botjes alsnog vastgroeien aan het scheepsvormig bot in de puberteit. Zodra ze zijn vastgegroeid geven ze geen klachten meer.
De tibialis posterior pees
Dat extra botje in de voet zou misschien niet zoveel klachten geven als er niet een hele sterke pees (deels) met dit botje vergroeid zou zijn: de tibialis posterior pees. Dit is de op éen na sterkste pees van de voet en zorgt ervoor dat de voetboog opgetrokken wordt en dat we op onze tenen kunnen staan. Deze pees trekt voortdurend aan het os tibiale externum en dit kan pijnklachten veroorzaken.
Voorbeeld van een voet met een os tibiale externum, de bult aan de binnenkant van de voet is duidelijk te zien.
Drie types os tibiale externum
Er bestaan drie verschillende types os tibiale externum:
Type 1:
Is een klein ovaal stukje bot dat niet vast zit aan het scheepsvormig beentje, deze variant geeft bijna nooit klachten.
Type 2:
Is een groter stukje bot dat met een strak bindweefselbandje aan het scheepsvormig beentje bevestigd zit. Dit type geeft vaker pijnklachten. Op de röntgenfoto wordt het botje soms (onterecht) aangezien voor een breuk.
Type 3:
Een deel van het stukje bot is wel vergroeid met het scheepsvormig beentje en het andere deel niet.
Type 2 en 3 komen het vaakst voor.
In dit hoofdstuk
Oorzaken van een pijnlijke bult aan binnenkant van de voet
Pijnklachten ontstaan met name bij kinderen en jongvolwassenen door letsel of doordat schoenen drukken.
Klachten van een pijnlijke bult aan binnenkant van de voet
Klachten door een os tibiale externum worden ook wel het pre-hallux syndroom genoemd. Vrij vaak hebben mensen met een os tibiale externum ook een platvoet, maar niet altijd.
Diagnose van een pijnlijke bult aan binnenkant van de voet
De klachten, de voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek van de patiënt geven vaak al veel duidelijkheid. Met een röntgenfoto en echografisch onderzoek is het botje meestal goed te zien.
Behandelmogelijkheden van een pijnlijke bult aan binnenkant van de voet
Allereerst wordt geprobeerd de klachten zonder operatie te verhelpen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Zijn de klachten ernstig en lukt het niet om met de niet-operatieve behandeling de klachten voldoende te verminderen, dan kan een operatie overwogen worden.
