Stijve grote teen bij het lopen
Functionele stijve grote teen
Tijdens het lopen wikkelen we normaliter af over onze grote teen. Om af te wikkelen moet het grote teengewricht een strekbeweging (dorsaalflexie) maken. Het gewricht kan echter (vaak bij het klimmen der jaren) geleidelijk stijver worden. Vaak wordt het grote teen gewricht dan ook wat dikker. Dit heet een hallux limitus of hallux rigidus. Een stijve grote teen kan ontstaan door slijtage van het grote teengewricht, of door een te strakke buigpees van de grote teen.
Als het grote teen gewricht stijver is geworden, kan de voet niet meer normaal worden afgewikkeld, dit heeft consequenties voor ons looppatroon. Door een veranderd looppatroon kunnen pijnklachten ontstaan aan de buitenzijde van de voet, aan de enkel, aan de voorvoet, aan de hiel, of elders in het lichaam.
Wat is een te strakke buigpees van de grote teen?
Het uiteinde van iedere spier verandert in een pees en die pees hecht aan op een bot dat de spier moet bewegen. De spieren die de voet doen bewegen, bevinden zich voornamelijk in de kuit. Deze spieren worden pezen ter hoogte van de enkel, en lopen van daar uit als pees verder door de voet heen. Aan de achterzijde van de enkel bevindt zich onder andere de pees die zorgt voor het buigen van de grote teen, de zogenaamde ‘flexor hallucis longus’, ofwel: lange buigpees van de grote teen.
De lange buigpees van de grote teen loopt aan de achter- en binnenkant van de enkel, via de voetboog tot de onderzijde van het laatste kootje van de grote teen. De lange buigpees van de grote teen is erg lang, en moet een flinke bijna haakse bocht maken bij de binnenzijde van de enkel. Wanneer de voet plat op de grond staat, dan staat de pees strakker dan wanneer de voet ontspannen naar beneden hangt.
Stijve grote teen
De plek waar lange buigpees bij de binnenzijde van de enkel die scherpe bocht maakt, moet de pees door een nauwe tunnel glijden: de tarsale tunnel. Bij het naar boven en beneden bewegen van de grote teen (bijvoorbeeld bij het lopen), glijdt de pees heen en weer door deze nauwe tunnel. Soms kan de pees niet goed door de tunnel glijden. Dit kan allerlei oorzaken hebben.
Wanneer de voet ontspannen naar beneden hangt, staat er minder spanning op de lange buigpees van de grote teen en is er voldoende ruimte om de grote teen omhoog te bewegen. Maar wanneer de voet plat op de grond staat, is de lange buigpees veel meer gespannen, dit kan in sommige gevallen verhinderen dat de grote teen omhoog kan worden bewogen. De grote teen is in die gevallen dus alleen stijf wanneer de voet loodrecht op het onderbeen staat, zoals bij staan en lopen. Dit noemen we een ‘functionele hallux limitus’.
Tijdens het lopen glijdt de pees door de tarsale tunnel, de spierbuik schuift dan naar beneden, richting de tarsale tunnel.
Voorbeeld van een functionele hallux limitus
Dit is een voorbeeld van een functionele hallux limitus. Als de voet belast wordt, gaat wel het voorste teenkootje omhoog, maar is er geen beweging in het grote teen gewricht.
Hier ziet u de verschuiving van de spierbuik naar beneden (richting de grote teen)
Allerlei voetklachten
Naast stijfheid van de grote teen kan een te strakke buigpees van de grote teen ook allerlei andere voetklachten veroorzaken zoals pijnlijke sesambeentjes, hielpijn, pijn aan de enkel en pijn aan de voorvoet.
In dit hoofdstuk
Oorzaken van een stijve grote teen bij het lopen
Er zijn veel verschillende oorzaken die een probleem veroorzaken met de lange buigpees van de grote teen en waardoor voetklachten ontstaan.
Klachten van een stijve grote teen bij het lopen
Als de lange buigpees van de grote teen ergens rondom de enkel vastloopt, kunnen er allerlei (voet)klachten ontstaan. Het looppatroon wordt verstoord door de stijve grote teen, waarbij de enkel, knie en heup meer gebogen worden tijdens het lopen, en daardoor het bekken meer naar achteren wordt gekanteld.
Diagnose van een stijve grote teen bij het lopen
Uw specialist herkent een functionele hallux limitus door middel van het lichamelijk onderzoek, echografisch onderzoek en een eventuele röntgenfoto of MRI-scan.
Behandelmogelijkheden van een stijve grote teen bij het lopen
Afhankelijk van de klachten gaat de voorkeur uit naar een niet-operatieve behandeling. Geeft dit echter onvoldoende resultaat dan kan een operatie uitkomst bieden.
