Aandoeningen van de pees van de voorste scheenbeenspier

De tibialis anteriorpees

De sterkste voetheffer van het lichaam is de tibialis anterior spier, ofwel ‘voorste scheenbeenspier’: De spier bevindt zich aan de voor-buitenzijde van de kuit en loopt naar de voor-binnenzijde van de enkel. Vlak boven de enkel wordt de spier een pees. De pees verbindt de spier met het bot. Deze pees is over het algemeen goed zichtbaar op het niveau van de enkel. De tibialis anteriorpees hecht vast aan de binnenzijde van de middenvoet.

Het verloop van de tibialis anterior spier

Door de tibialis anterior spier aan te spannen tilt u uw voet op en kan u uw voet naar binnen draaien (deze bewegingen heten dorsiflexie en inversie). Als u bij het lopen uw voet op de grond zet, zorgt de tibialis anterior spier dat dit geleidelijk en gecontroleerd gebeurt. Als de tibialis anterior spier niet meer werkt, dan voelt uw voet bij het lopen met een klap op de grond. Daar komt de term ‘klapvoet’ vandaan.

De blauwe pijl geeft de beweging van de voet aan die de tibialis anteriorspier (zwarte pijl) maakt.

Aandoeningen van de tibialis anterior pees

Peesaandoeningen genezen niet erg gemakkelijk omdat pezen meestal van nature niet erg goed doorbloed zijn. Daardoor kan het lang duren voordat een peesblessure zich hersteld heeft. Er kunnen verschillende problemen rond de tibialis anteriorpees ontstaan:

• De pees scheurt (ruptuur);
• De pees of peesschede raakt ontstoken (tendinitis of tenosynovitis);
• Er is een probleem met het weefsel rondom de pees.

Hoewel het om één en dezelfde pees gaat, zijn de aandoeningen van deze pees heel verschillend en moeten deze ook verschillend behandeld worden.

Peesscheur

Als een al verzwakte pees overbelast wordt, kunnen er kleine scheurtjes in ontstaan. Uiteindelijk kan hieruit een volledige scheur van de pees ontstaan. De pees kan gedeeltelijk of volledig van de aanhechting van het bot afscheuren. De scheur kan ook midden in de pees ontstaan. De tibialis anterior spier trekt het bovenste uiteinde van de afgescheurde pees naar boven toe, zodat de peesuiteinden al snel ver uit elkaar komen te liggen.

De pees kan ook bij een scherp letsel (bijvoorbeeld door glas) doormidden worden gesneden. Dit letsel wordt niet altijd direct herkent.

Peesontsteking

Er zijn overal in het lichaam verschillende vormen van peesaandoeningen, die geldt ook voor de tibialis anterior spier:

• Enthesitis, dat is een ontstekingsreactie op de plek waar de pees aan het bot aanhecht;
• Tendinitis, dat is een ontsteking van de pees;
• Tendinopathie dat is schade aan het peesweefsel, hetgeen vaak een verdikking van het peesweefsel geeft;
• Tenosynovitis dit is een peesschede ontsteking. De peesschede is een soort kokertje waarin de pees heen en weer glijdt en dat de pees beschermt en vochtig houdt.

Problemen rondom de pees

Als u pijn ervaart rondom de tibialis anterior pees, kan dit soms ook door pijnlijk weefsel rondom de pees komen. De slijmbeurs tussen de pees en de huid of tussen de pees en het onderliggende bot kan geïrriteerd raken (slijmbeursontsteking). Daarnaast kan het bandje (het retinaculum) dat de pees strak tegen de enkel aangedrukt houdt pijnklachten geven. Waar de pijn precies vandaan komt, is vaak goed te beoordelen met lichamelijk onderzoek en echo-onderzoek.

Hoe ontstaan aandoeningen van de tibialis anteriorpees?

De verschillende vormen van de tibialis anterior pees aandoeningen hebben niet erg veel met elkaar gemeen. Zo blijkt bij de mensen met een tendinitis (ontstoken pees) er maar heel zelden een ruptuur optreedt. Een peesontsteking van de tibialis anterior wordt meestal gezien bij vrouwen van middelbare leeftijd. De gescheurde pees (met klapvoet) wordt juist vaker gezien bij mannen van 60 -70 jaar. In de weken voordat de pees scheurt, is de pees en het gebied er om heen meestal wat pijnlijk. Soms ontstaat de scheur nadat een arts ter plaatse een injectie met corticosteroïden heeft gegeven in verband met langer bestaande pijnklachten rondom de pees.

Lees hieronder meer over de oorzaken van de verschillende vormen van de tibialis anterior pees aandoeningen:

• Oorzaken van een gescheurde tibialis anteriorpees
• Oorzaken van een ontstoken tibialis anteriorpees
• Oorzaken van problemen rondom de pees

Oorzaken van een gescheurde tibialis anteriorpees

De verouderde (degeneratieve) pees van tibialis anterior pees kan scheuren door een onverwachte beweging, bijvoorbeeld bij het sporten of het missen van een trede van de trap. Mensen met chronische ziekten zoals reumatoïde artritis, suikerziekte of jicht hebben een grotere kans om een pees te scheuren. Bepaald geneesmiddelengebruik kan ook de pees verzwakken, zoals Prednison, bepaalde antibiotica (de zogenaamde Fluoroquinolones) en injecties met corticosteroïden.

Bij jonge mensen kan de pees scheuren als er extreem veel kracht op is komen te staan, of als er een scherp voorwerp op de voet gevallen is waardoor de pees doorsneden is. Dit laatste wordt niet altijd direct na het ongeval gediagnosticeerd!

Oorzaken van een ontstoken tibialis anteriorpees

Veroudering

Peesontstekingen ontstaan over het algemeen door overbelasting, maar ook leeftijd en overgewicht spelen een belangrijke rol. Peesontstekingen ontstaan vaak pas na het 40ste levensjaar. De kwaliteit van het peesweefsel gaat met de leeftijd achteruit, terwijl de belasting (het lichaamsgewicht) soms juist toeneemt. Een veel gebruikte uitdrukking hierbij is: ‘’de ambitie was groter dan de conditie’’.

Overbelasting

Ook bij jongere mensen kunnen de pees en peesschede overbelast raken. Dit kan gebeuren als een sporter plotseling veel meer gaat trainen. De tibialis anterior pees wordt opgerekt als u uw voet naar beneden beweegt. Daardoor is bij bepaalde sporten het risico op overbelasting groter, zoals het hardlopen op geaccidenteerd terrein: het omhoog lopen vraagt veel activiteit van de pees om de voet te heffen, omlaag lopen vraagt om een excentrische activiteit waarbij de pees wordt uitgerekt door de stand van de voet en tegelijkertijd de tibialis anterior spier wordt aangespannen. Ook gevechtssporten waarbij veel geschopt wordt met gestrekte voet zijn belastend, evenals voetballen.

Hoge hakken

Het dragen van hoge hakken vraagt meer spierarbeid van zowel de spieren aan de achterkant als aan de voorkant van de kuit. Bij het dragen van een hoge hak staat de tibialis anterior pees bovendien veel meer op spanning. Hierdoor kan de pees eerder geïrriteerd raken.

Druk van binnen- of van buitenaf

Voortdurende druk tegen de pees door scheenbeschermers of de rand van een (halfhoge) schoen kan voor pijnklachten en peesontstekingen zorgen.

Bij mensen die geopereerd zijn in het gebied van de tibialis anterior pees, kunnen plaat of schroeven de pees ter plaatse irriteren. Een voorbeeld van een operatie waarbij dit kan gebeuren is een TMT-I artrodese. Dit veroorzaakt een enthesitis.

Bij deze patiënte zorgt het metalen plaatje voor irritatie van de tibialis anterior pees. Het plaatje bevindt zich precies op de plek waar de pees zich aan het bot hecht.

Oorzaken van problemen rondom de pees

Schade aan de band die over de pees ligt

Er loopt een stevige band over de enkel om de pezen aan de voorzijde van de enkel goed op zijn plaats te houden, deze wordt het retinaculum genoemd. Het retinaculum kan door een letsel beschadigd of verdikt raken, dit kan een extra druk geven op de structuren die onder deze band lopen (pezen en zenuwen). Omdat deze structuren zo dicht bij de tibialis anterior pees liggen, kan het lijken of de pijn van de pees zelf komt.

De rode band geeft aan waar het retinaculum loopt.

Slijmbeursontsteking

Overal in het lichaam waar wrijving is (zoals pezen die tegen bot aanliggen) zijn slijmbeurzen. De slijmbeurs moet ervoor zorgen dat de lichaamsstructuren gemakkelijker langs elkaar heen glijden. De slijmbeurs in een soort glad plat zakje met een klein beetje glijmiddel erin. Als de slijmbeurs ontstoken raakt komt er meer vocht in het zakje, wordt de slijmbeurs dus dikker en pijnlijk. Die vochtophoping in de slijmbeurs is echografisch goed te zien.

Welke klachten geven aandoeningen van de tibialis anteriorpees?

Hieronder leest u meer over de klachten van aandoeningen van de tibialis anteriorpees:

• Klachten van een gescheurde tibialis anteriorpees
• Klachten van een ontstoken tibialis anteriorpees
• Klachten van problemen rondom de pees

Klachten van een gescheurde tibialis anteriorpees

Een volledige scheur van de tibialis anterior pees komt niet heel vaak voor en daarom kan het zijn dat het ook niet herkend wordt door uw behandelaar(s). Het komt dus regelmatig voor dat de diagnose pas na weken of maanden gesteld wordt. Voordat een pees scheurt, wordt deze over het algemeen eerst zwakker. Voor een deel is dit een natuurlijk verouderingsproces, soms kan dit gepaard gaan met pijnklachten van de pees. Het precieze moment dat de pees scheurt weten de meeste mensen zich nog goed te herinneren. Zo’n acuut moment kan ontstaan bij het sporten of het maken van een abrupte beweging van de voet of enkel. Het kan een vergelijkbaar gevoel zijn als ‘door de enkel gaan’.

De tibialis anteriorpees zorgt ervoor dat u uw voet omhoog kan trekken. Als de pees niet meer functioneert, bijvoorbeeld omdat hij kapot is, valt de voet naar beneden tijdens het lopen. Dat ‘vallen’ van de voet wordt een klapvoet genoemd. Om niet over de voet te struikelen moet bij het lopen de knie verder worden opgetrokken dan normaal. Het extra buigen van de knie (of hoog optillen van het been) bij het lopen wordt een ‘hanentred’ genoemd. Opvallend is dat niet iedereen met een scheur van de tibialis anterior pees dit krachtververlies ook daadwerkelijk opmerkt. Deze mensen proberen hun voet te heffen met de spiertjes die de tenen naar boven trekken en meestal lukt dat ook een beetje. Dit fenomeen heet ‘recruitment’. Hierdoor kunnen de tenen na verloop wat krommer gaan staan.

De spieren die de tenen omhoog bewegen proberen de functie van de tibialis anterior spier over te nemen en de voet te heffen, daardoor kunnen de tenen wat krom komen te staan.

Als de ruptuur van de tibialis anterior pees lang bestaat, kan de middenvoet wat gaan inzakken en een lichte platvoet ontstaan. De balans in kracht tussen de voorste kuitspieren en achterste kuitspieren raakt verstoord. De achterste kuitspier kan hierdoor wat korter worden.

Klachten van een ontstoken tibialis anteriorpees

De eerste klachten van een peesontsteking van de tibialis anterior pees zijn geleidelijk progressieve pijn en irritatie aan de voorzijde/binnenkant van de enkel. In het begin ontstaat de pijn vooral na een flinke inspanning en vermindert bij rust. De enkel rondom de pees kan wat dikker zijn. De enkel kan met name in de ochtend stijf aanvoelen. De pijn en zwelling straalt uit naar de binnenzijde van de middenvoet, dat is de plaats waar de pees aan het bot vastzit. Als de pees wordt aangespannen (door de voet en tenen omhoog te bewegen) verergert de pijn. Soms gaat dit ook gepaard met enige krachtsvermindering. Bij het aanspannen van de pees kan deze ook wat ‘knisperen’, dit wordt ook wel tendovaginitis crepitans genoemd. Het geknisper ontstaat doordat de peesschede rondom de pees ontstoken is geraakt.

Naarmate de klachten langer duren ontstaat er ook pijn bij gewone bezigheden zoals staan en lopen. De pijn kan dan ook ’s nachts optreden, waarschijnlijk omdat mensen hun voeten redelijk gestrekt houden tijdens het slapen en daarmee de pees wordt opgerekt. Na verloop van tijd ontstaat een continue pijn en wordt het steeds lastiger om te lopen en te staan.

In dit voorbeeld is de tibialis anterior pees bij de rechter voet gescheurd (zie witte pijl links op de foto). Er is wel zwelling, maar geen pees meer te zien. Bij de linkervoet (rechts op foto) is de pees wel duidelijk te zien.

Klachten van problemen rondom de tibialis anteriorpees

Het kan soms lastig zijn om de pijnklachten die niet door de pees zelf komen, maar door structuren rondom de pees van elkaar te onderscheiden. Aanvullend onderzoek kan nodig zijn om uit te vinden waar de klachten precies vandaan komen.

Hoe herkent de specialist aandoeningen van de tibialis anteriorpees?

Een ervaren specialist kan aan de hand van uw verhaal, lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullend beeldonderzoek herkennen welke aandoening van de tibialis anteriorpees u heeft.

Lichamelijk onderzoek bij aandoeningen van de tibialis anteriorpees

Uw specialist zal de contour van uw enkel beoordelen en kijken of de pees zichtbaar is. Daarnaast zal uw arts checken of de pees voelbaar is. De kracht van de tibialis anterior spier zal worden beoordeeld door uw voet naar boven te laten bewegen en te kijken of u op de hak kan lopen. Als de pees gescheurd is, kunt u niet meer goed op de hak van uw voet lopen. Bij een peesontsteking is de pees vaak verdikt en drukpijnlijk.

Uw specialist onderzoekt of de tibialis anterior pees zichtbaar en voelbaar is. Bij dit voorbeeld ziet u een normale aangespannen tibialis anterior pees.

Als de pees minder dan een maand gescheurd is, is er vaak een ‘kuiltje’ (een delle) tussen de twee peesuiteinden te voelen. Dat is de ruimte die tussen de twee peesuiteinden is ontstaan omdat de tibialis anterior spier aan het ene peesuiteinde blijft trekken. Na verloop van tijd gaat deze ruimte zich vullen met littekenweefsel en is de delle niet meer goed te voelen.

Uw specialist zal de omvang van uw kuitspieren beoordelen. De spierbuik van de tibialis anterior wordt dunner omdat er geen kracht meer mee kan worden gezet. Deze spier bevindt zich aan de buiten/voorkant van het onderbeen. Op den duur kunnen ook de andere kuitspieren dunner worden. Door verminderde activiteit.

Bij deze vrouw is de tibialis anterior pees van de rechtervoet (links op foto) gescheurd. Er wordt een duidelijke zwelling gezien, dit is één van de twee peesuiteinden (de bovenste). Meestal is het niet zo duidelijk te zien als in dit geval.

Bij deze man is aan de rechter enkel (voor de kijker links) de tibialis anterior pees gescheurd. Dit heeft reeds 13jaar geleden plaatsgevonden, zonder dat de pees weer operatief is hersteld. De man heeft derhalve een klapvoet.

Er is een betrouwbare test ontwikkeld om vast te stellen of de tibialis anterior pees ontstoken is. Deze test heet de Tibialis Anterior Passieve Stretch (TAPS) test. Uw arts maakt een samengestelde beweging met uw voet: tegelijkertijd wordt de hiel en de middenvoet naar buiten gedraaid (eversie van de enkel, abductie en pronatie van de middenvoet) terwijl enkel wordt gestrekt (plantair flexie van de enkel). Deze beweging is heel pijnlijk bij een ontsteking van de tibialis anterior pees.

Zo wordt de TAPS test uitgevoerd: met deze in meerdere richtingen gecombineerde beweging wordt de tibialis anterior pees sterk opgerekt. Deze beweging is pijnlijk als de pees ontstoken is.

De rechterduim bevindt zich op de aanhechting van de tibialis anterior pees aan het bot. Als het drukken op die plek pijn doet, wijst dit op een irritatie van de aanhechting van pees op het bot (insertie tendinopathie).

Beeldvormende technieken

De beste, snelste en goedkoopste wijze om een peeskwaliteit vast te stellen is een echo. Met een röntgenfoto zijn de botten goed in beeld te krijgen, maar niet de pezen. Een MRI scan is ook betrouwbaar, maar duurt veel langer en is geen dynamisch onderzoek. Met een echo kan exact worden vastgesteld wat er aan de hand is met de pees en zijn omliggende structuren. Met die informatie kan een goed geïndividualiseerd behandelplan worden uitgewerkt.

Hieronder vindt u een opsomming van de afwijkingen van de tibialis anteriorpees die echografisch kunnen worden gediagnosticeerd:

• Diagnose van een gescheurde tibialis anteriorpees
• Diagnose van een ontstoken tibialis anteriorpees
• Diagnose van problemen rondom de pees

Diagnose van een gescheurde tibialis anteriorpees

Op een echo kan onderscheid worden gemaakt tussen een totale of een gedeeltelijke scheur van de tibialis anterior pees. Wanneer de pees volledig geruptureerd is, zijn de beide peesuiteinden goed zichtbaar te maken. Bij een gedeeltelijke scheur zijn er kleine scheurtjes in de pees te zien.

Diagnose van een peesontsteking van de tibialis anteriorpees

Ontstoken aanhechting van de pees aan het bot

Bij een ontstoken aanhechting van de pees aan het bot (insertie-tendinopathie of enthesitis) is echografisch ter plaatse een verdikking van die pees te zien.

Peesverdikking (tendinopathie)

Het verouderen van een pees verloopt in stadia, op een glijdende schaal van een gezonde pees zonder pijn klachten, naar een ‘reactieve tendinopathie’, tot uiteindelijk zich een ‘degeneratieve tendinopathie’ ontwikkelt. Met de echo kan bepaald worden in welke fase de pees zich bevindt. Als de pees zich in de reactieve fase bevindt, kan de pees nog herstellen. Maar als de pees al verregaande verouderd en beschadigd is, zal de pees meestal niet meer volledig kunnen herstellen.

Peesschede ontsteking (tenosynovitis)

Rondom de pees bevindt zich een peesschede. Het slijmvlies wat de peesschede bekleedt heet het synovium. De term tenosynovitis betekent ‘ontsteking van het slijmvlies van de peesschede’. Met een echo kan worden beoordeeld of dit slijmvlies geïrriteerd of ontstoken is. Er bevindt zich dan een ophoping van vocht rondom de pees.

Diagnose van aandoeningen rondom de tibialis anteriorpees

Schade het extensor retinaculum, het vlies dat de pees van tibialis anterior op zijn plaats houdt

Als het vlies dat de strekpezen tegen het bot gedrukt houdt (aan de voorzijde van de enkel) beschadigd raakt, kan tijdens het genezingsproces de band dikker worden. Hierdoor kan de tibialis anterior pees wat ‘in de knel komen te zitten’. De beschadiging kan ontstaan door een geforceerde beweging, en enkelbreuk of door iets scherps wat in de voet valt en de huid en zijn onderliggende structuren perforeert.

Slijmbeursontsteking aan de voorkant van de enkel

Slijmbeurzen bevinden zich op plekken in het lichaam waar wrijving is. Slijmbeurzen bevinden zich bijvoorbeeld tussen bot en pees of huid of pees en bot. Geïrriteerde slijmbeurzen kunnen pijnklachten geven tijdens rust en activiteit. Bij de enkel kan de slijmbeursontsteking ontstaan door slecht schoeisel (te veel druk of wrijving).

Welke behandelingen zijn er voor aandoeningen van de tibialis anteriorpees?

Over het algemeen kunnen de aandoeningen van de tibialis anterior pees zonder operatie verholpen worden. Maar als de pees gescheurd is en een klapvoet is ontstaan, is over het algemeen een operatie aan te raden.

Niet-operatieve behandelingen

Een ontstoken, tendinopathische pees zal een andere behandeling moeten krijgen dan een gescheurde pees. Kies hieronder een niet-operatieve behandeling bij een tendinopathische tibialis anterior pees en (in zeldzame gevallen) bij een peesruptuur:

• Niet-operatieve behandeling bij een gescheurde tibialis anteriorpees
• Niet-operatieve behandeling bij een ontstoken tibialis anteriorpees
• Niet-operatieve behandeling van problemen rondom de pees

Niet-operatieve behandeling bij een gescheurde tibialis anteriorpees

Bij een pees die nog niet erg lang gescheurd is (1-3 maanden), is het aan te raden om een operatieve reconstructie te laten verrichten. Bij jonge en actieve mensen wordt altijd een operatie aangeraden. Maar wanneer de peesruptuur bij een inactieve oudere vele maanden geleden heeft plaatsgevonden, is een operatie niet altijd zinvol. Er heeft dan al vaak een (zwakke) genezing van de pees plaatsgevonden die voldoende is voor de inactieve persoon.

Hieronder vindt u een overzicht van niet-operatieve behandeling van de geruptureerde tibialis anteriorpees:

• Peroneusveer
• Schoenaanpassing

Peroneusveer en enkel/voet orthese

Wanneer u problemen heeft bij het lopen door een zogenaamde klapvoet (u kunt uw voet dan niet meer goed omhoog trekken) kan een peroneusveer extra ondersteuning geven. Het is een soort koker die om uw voet en onderbeen wordt geplaatst. De peroneusveer zorgt ervoor dat uw voet omhoog blijft tijdens het lopen. Er moet wel voldoende ruimte zijn in uw schoen om de peroneusveer te kunnen gebruiken.

Voorbeeld van een peroneusveer

Schoenaanpassing

Het kan ook nodig zijn de schoenzool wat aan te laten passen zodat de schoen wat gemakkelijker rolt. Hierdoor hoeft de tibialis anterior pees minder hard te worden aangespannen tijdens het lopen. Zo’n aanpassing aan uw eigen schoen heet een OVAC: orthopedische voorziening aan confectieschoenen. Een andere naam voor OVAC is afwikkelbalk. Lees meer over de mogelijkheden in het hoofdstuk over OVAC.

De afwikkelbalk kan in uw eigen schoenen worden geplaatst. Hierdoor kan de schoen u helpen bij een vloeiender afwikkeling. Links ziet u de schoen voor de aanpassing, rechts ziet u de aanpaste schoen.

Lees meer over OVAC

Niet-operatieve behandeling bij een ontstoken tibialis anteriorpees

Pezen zijn over het algemeen niet erg goed doorbloed en daarom herstellen ze ook heel langzaam. Vaak duurt het maanden voordat een pijnlijk ontstoken tibialis anterior pees weer helemaal hersteld is.

Een tendinopathische (ontstoken) pees kan behandeld worden met de volgende maatregelen:

• Rust
• Nachtspalk
• Schoenadvies
• Medicijnen
• Oefeningen
• Corticosteroïdeninjecties
• Steunzool

Rust

Indien de pijnklachten tijdens (sport)training blijven bestaan, dient twee tot drie weken relatieve rust te worden genomen. Er moet dan wel bewogen worden, maar zonder dat dit pijn gaat doen. Dit helpt vooral als de klachten nog niet chronisch zijn geworden. Als er reeds pijn in rust wordt ervaren, kan een gips of enkelbrace een goede behandeling zijn.

Nachtspalk

De positie van de voeten tijdens het slapen is meestal wat gestrekt (dus met de tenen naar beneden). In die positie van de voeten staat de tibialis anterior pees meer op spanning dan het geval is als de voet in 90 graden staat met het onderbeen. Een nachtspalk zorgt dat voet wel in die stand blijft, waardoor de pees niet zo wordt aangespannen tijdens het slapen. De pees kan zich gedurende de nacht herstellen. De nachtspalk moet gedurende 6 a 12 weken worden gedragen.

Dit is een voorbeeld van een op maat gemaakte nachtspalk

Schoenadvies

Het meest profijt hebt u van een schoen met een extra verdikte en afgeronde zool die als het ware de beweging van de voet overneemt. Zo’n schoen met een ingebouwde afwikkeling zorgt ervoor dat u uw voet zelf minder hoeft te bewegen en krijgt de voet en pees dus iets meer rust tijdens het lopen. De betere schoenenwinkels, lid van Podo Linéa of Footfit kunt u advies krijgen over dergelijke schoenen.

Medicijnen

Sommige pijnstillers zijn tevens ontstekingsremmend. Deze geneesmiddelen worden ook NSAID’s genoemd, voorbeelden ervan zijn: naproxen, ibuprofen of diclofenac. Deze medicijnen kunnen bij het helingsproces van de pees bijdragen. Jammer genoeg hebben deze geneesmiddelen soms wel een aantal nare bijwerkingen, zeker bij langer gebruik (lees daarom altijd eerst de bijsluiter). U kunt de middelen het beste in overleg met uw huisarts innemen.

Daarnaast zijn deze ontstekingsremmende middelen in gel vorm verkrijgbaar. De gel kan op de pijnlijke plek worden gesmeerd. De bijwerkingen van NSAID’s in gel vorm zijn veel minder dan de pillen. De NSAID-gels zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogisterij. Voorbeelden zijn: diclofenac-gel 1-3% of ibuprofen-gel 5%. Volg de gebruiksaanwijzing die op de verpakking staat, over het algemeen dient u 2 tot 4 maal per dag de gel zachtjes op de pijnlijke plek te smeren.

Oefeningen

De fysiotherapeut kan u oefeningen geven om de tibialis anterior pees en spier op te rekken. Door het iets langer maken van de spier en pees, komt er minder spanning op de pees als u de voet omlaag beweegt. De fysiotherapeut beoordeelt in welke mate de pees ontstoken en hoeveel u de pees mag belasten c.q. oefeningen.

Excentrische oefeningen

Bij een excentrische oefening levert de spier kracht en wordt tegelijkertijd verlengd. Het wordt ook wel ‘negatief trainen’ genoemd. De weerstand die op de spier wordt uitgeoefend moet dus groter zijn dan de kracht van de spier zelf. Deze methode wordt gebruikt voor verschillende doeleinden (zoals spiermassa en – kracht vergroten en het verbeteren van de coördinatie) en draagt bij aan het genezingsproces van een ontstoken pees. Omdat een ontstoken tibialis anterior pees niet erg vaak voorkomt, is er niet veel bekend over de resultaten van excentrisch oefenen voor die specifieke pees.

Corticosteroïdeninjecties

Een plaatselijke injectie met corticosteroïden (bijnierschorshormoon) wordt soms gebruikt bij ontstekingen van de peesschede. Zo’n injectie in de peesschede kan vrij snel klachten vermindering geven. Jammer genoeg werken een groot deel van deze injecties maar tijdelijk. Een ander nadeel van corticosteroïdinjecties is dat het peesweefsel er door verzwakt, omdat het zelf genezend vermogen van de ontstoken pees erdoor vermindert. Zo kan de pees zo zwak worden door de injectie dat deze scheurt.

Steunzool

Een behandeling met een steunzool moet deel uitmaken van een combinatie aan maatregelen. Een steunzool alleen heeft onvoldoende effect, maar een steunzool in een uitgebreider behandelpakket is met namen in de oudere patiëntengroep een goede optie.

Een steunzool in combinatie met een OVAC (orthopedische aanpassing aan confectieschoeisel), fysiotherapie en een aangepaste belasting werkt het best bij een oudere weinig actieve patiënt, dus bij mensen die veelal een zittend leven leiden. Een steunzool vangt het geleng van de voet op als de voet vol belast op de grond staat. Dit ontlast de voorste scheenbeenspier.

Het doel van dit behandelpakket is het verminderen van pijn en verbeteren van functie, rekening houdend met leeftijd, hoe lang de scheenbeenspier al pijnlijk is, de staat waarin de pees verkeerd en samengaande problematiek.

Niet-operatieve behandeling bij problemen rondom de tibialis anteriorpees

Bij een aandoening van de sterke band (het retinaculum) die de tibialis anterior pees tegen de enkel gedrukt houdt, is geen operatie nodig. Ook voor een slijmbeursontsteking tussen de tibialis anterior pees en het bot is hoeft u niet geopereerd te worden. Voor herstel hebt u wel een hoop geduld nodig, moet u rekening houden dat het maanden duurt!

Hieronder vindt u een overzicht van de niet-operatieve behandeling van problemen rondom de tibialis anteriorpees:

• Corticosteroïdeninjecties
• Steunzolen

Corticosteroïdeninjecties

Wanneer het bandje dat de pezen aan de voorzijde van de enkel op zijn plaats houdt (het zogenaamde retinaculum) verdikt of beschadigd is, kan dit door uw arts soms met een injectie met bijnierschorshormoon (corticosteroïden) worden behandeld.

Steunzolen

Als de slijmbeurs van de tibialis anterior pees ontstoken raakt, moet goed gekeken naar de oorzaak daarvan. Als er te veel beweging bestaat in de middenvoet zoals bijvoorbeeld bij een platvoet kan dit leiden tot een slijmbeursontsteking. Deze aandoening kan goed behandeld worden met steunzolen.

Operatieve behandelingen

Bij een relatief ‘verse’ scheur van de pees is het aan te bevelen een operatieve reconstructie van de pees te laten verrichten. Helaas wordt soms de diagnose pas maanden nadat de pees gescheurd is gesteld. De beide uiteinden van de pees liggen dan inmiddels vaak ver uit elkaar. Dan is het soms nodig om met een stukje ‘donorpees’ van elders in het lichaam dit defect te overbruggen.

Als de pees uitsluitend ontstoken is maar niet gescheurd, hoeft er bijna nooit een operatie plaats te vinden. Alleen als de pijnklachten blijven voortduren ondanks een adequate niet-operatieve behandeling, kan een operatie worden overwogen.

Hieronder kunt u meer lezen over de operatieve behandeling van een gescheurde tibialis anterior pees en de andere problemen van of rondom de pees.

• Operatieve behandeling bij een gescheurde tibialis anteriorpees
• Operatieve behandeling bij een ontstoken tibialis anteriorpees
• Operatieve behandeling van problemen rondom de pees

Operatieve behandeling bij een gescheurde tibialis anteriorpees

Als de pees nog niet zo lang geleden gescheurd is (binnen ongeveer 4 weken) is het vaak nog goed mogelijk om de beide peesuiteinden weer aan elkaar te hechten. Maar bij een langer bestaande scheur wordt dit steeds lastiger. De beide uiteinden van de pees komen steeds verder uit elkaar te liggen. Vaak is het dan nodig om een stukje pees van elders in het lichaam tussen de beide peesuiteinden in te hechten. Daarnaast kan het nodig zijn om de kuitspier die de kracht van de tibialis anterior tegen werkt tijdens dezelfde operatie te verlengen.

Operatieve behandeling bij een ontstoken tibialis anteriorpees

Het is vrijwel nooit nodig om een ontstoken tibialis anterior pees operatief te behandelen. Indien de irritatie van de pees is ontstaan door een eerdere operatie (TMT-I artrodese), kan het noodzakelijk zijn om de schroeven en/of plaatje operatief te verwijderen.

De operatieve behandeling bij een ontsteking van de peesaanhechting, een peesverdikking of peesschedeontsteking kan het zieke gedeelte van de pees worden schoongemaakt en/of een kuitspierverlenging worden verricht.

De werking van kuitspier is tegenovergesteld aan de tibialis anterior spier. De kuitspier zorgt ervoor dat we goed op onze tenen kunnen staan, de tibialis anterior spier zorgt ervoor dat we goed op onze hielen kunnen staan. Als de kuitspier operatief wat wordt verlengd, hoeft de tibialis anterior spier minder hard te werken.

Bij de rechter voet is een operatieve kuitspierverlenging (gastrocslide) verricht. De voet kan nu veel verder naar boven worden bewogen, de tibialis anterior spier kan zich aanspannen tegen minder weerstand.

Operatieve behandeling van problemen rondom de pees

Als de klachten veroorzaakt worden door schade aan het retinaculum of een slijmbeursontsteking is een operatieve behandeling nooit nodig.

Complicaties en hersteltijden na een operatieve behandeling

Wilt u meer weten over de complicaties en hersteltijden na een operatieve behandeling? Kies dan onderstaand een onderwerp:

• Complicaties
• Hersteltijden