Bunionette of kleermakersknobbel: een knobbel aan de buitenkant (zijkant) van de voet
Wat is een bunionette?
Een bunionette is een knobbel aan de buitenkant (zijkant) van de voet. Het lijkt het meest op een hallux valgus van de kleine teen. Soms gaat dit samen met een (steriele) slijmbeursontsteking op de plek van de knobbel aan de zijkant van de voet. Een slijmbeurs is een klein vochtzakje tussen de huid en het bot. Een ontstoken slijmbeurs kan de knobbel aan de zijkant van de voet groter en kleiner maken. De bewegelijkheid van de kleine teen bij een bunionette is meestal normaal evenals het gevoel en de doorbloeding van de teen.
Bij een bunionette staat het middenvoetsbeentje aan de buitenkant van de voet, wat te veel naar buiten. Hierdoor komt er een bobbel aan de buitenkant van de voet.
Er zijn verschillende manieren waarop het kopje van het middenvoetsbeentje te veel naar buiten kan staan. Hierdoor ontstaan verschillende types bunionettes. Op de afbeelding ziet u de drie verschillende types.
 |
| Type 1: het kopje van het middenvoetsbeentje is te groot |
 |
| Type 2: het middenvoetsbeentje is krom |
 |
| Type 3: er is teveel ruimte tussen de middenvoetsbeentje |
|
|
|
| Type 1: het kopje van het middenvoetsbeentje is te groot | Type 2: het middenvoetsbeentje is krom | Type 3: er is teveel ruimte tussen de middenvoetsbeentje |
Sommige mensen met een knobbel bij de kleine teen hebben ook een knobbel bij de grote teen. Dat heet een hallux valgus.
Over deze voetklacht
Hoe ontstaat een bunionette?
De knobbel aan de buitenkant van de voet ontstaat meestal door te veel druk op de zijkant van de voet. Het wordt ook wel kleermakers-knobbel of ‘tailors bunion’ genoemd, omdat kleermakers deze aandoening vroeger vaak hadden. Kleermakers zaten destijds tijdens hun werk met gekruiste benen op de grond in 'kleermakerszit' en door de druk aan de zijkant van de voet ontstond de bult.
Tegenwoordig is de oorzaak van de knobbel aan de zijkant van de voet vaak de combinatie van een (erfelijke) aanleg (brede voorvoeten, holvoeten, hallux valgus), mensen die teveel over de buitenkant van hun voeten lopen (bijvoorbeeld een te strakke buigpees van de grote teen) en/of het dragen van te strakke schoenen. Knellende schoenen zorgen vaak voor drukplekken.
Welke klachten geeft een bunionette?
Er ontstaat een pijnlijke knobbel aan de buitenkant van de voet. Deze knobbel wrijft tegen de zijkant van de schoen, dit kan pijnlijk zijn. Er kan een eeltknobbel ontstaan op de bult. De slijmbeursontsteking aan de zijkant en onderkant van de voet maakt de zwelling nog groter.
Over het algemeen zijn de klachten het ergst bij het dragen van schoenen. Bij een grote knobbel kan het lastig zijn om passend schoeisel te vinden.
Hoe herkent de specialist een bunionette?
Uw specialist herkent de knobbel aan de buitenkant (zijkant) van de voet gemakkelijk door het lichamelijk onderzoek en de röntgenfoto van de voet.
Welke behandelingen zijn er voor een bunionette?
Indien u niet te veel problemen heeft met het dragen van schoenen wordt er meestal eerst geprobeerd de klachten van een knobbel aan de buitenkant van de voet te verhelpen met een conservatieve (niet-operatieve) behandeling. Welke behandeling het beste is voor u, hangt af van uw voettype, de ernst en de grootte van de knobbel en uw wensen.
Behandelingen van een bunionette zonder operatie
Bij de niet-operatieve behandeling wordt uw schoen aangepast of u krijgt een hulpmiddel waardoor u lekkerder loopt. Dit is de beste keuze wanneer de knobbel nog niet heel veel pijn doet en u nog makkelijk schoenen kunt dragen. Ook bij een grote knobbel aan de buitenkant van de voet zijn niet-operatieve behandelingen nog mogelijk. Hieronder leest u de verschillende mogelijkheden.
Behandelingen van een bunionette met operatie
Een operatie moet alleen worden overwogen als de niet-operatieve behandeling niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Voor elke operatie geldt namelijk dat een goed resultaat niet gegarandeerd is, de klachten zouden ook hetzelfde kunnen blijven of verergeren.
Pijn is de graadmeter
Als u veel pijn en ongemak ervaart, kan een operatie een goede uitkomst zijn. De ervaring van pijn is heel individueel en subjectief. Het ongemak wat u ervaart hangt af van uw werkomstandigheden, uw vrijetijdsbesteding, uw schoenkeuze en de vorm van uw voet. Een stewardess bijvoorbeeld, die urenlang op nette schoenen moet staan, zal veel eerder last hebben van haar kleermakersknobbel dan iemand die de hele dag op sportschoenen kan lopen.
Geen esthetische operatie
Indien u helemaal geen pijn heeft aan de knobbel, kunt u zich beter niet te laten opereren. De operatie is helemaal niet bedoeld om de voeten mooier te maken, uitsluitend om pijnklachten te verhelpen. Hoe erg zou het zijn als een pijnloze (maar in uw ogen niet mooie) knobbel na de operatie weg is, maar dat u er ineens pijn voor in de plaats hebt gekregen? Daarom moet u altijd goed overwegen hoeveel last u eigenlijk van de knobbel heeft voordat u zich laat opereren.
Een bunionette wordt op verschillende manieren geopereerd. Welke operatie wordt uitgevoerd, hangt af van het type en de ernst van de bult.
Verwijderen stukje bot
Dit is vooral een goede techniek als de knobbel aan de buitenkant van de voet komt doordat uw vijfde middenvoetsbeentje een groot kopje heeft. Een deel van dit kopje wordt dan verwijderd waardoor de bult minder groot wordt of verdwijnt.
Minimaal invasieve techniek
Verschuiven kopje middenvoetsbeentje
Dit is in de Bergman kliniek (locatie Naarden) de meest gebruikte techniek. De stand van het buitenste middenvoetsbeentje wordt gecorrigeerd door een klein steekgaatje in de huid te maken en het bot door middel van een klein freesje door te zagen. Dit heet minimaal invasieve chirurgie of sleutelgat chirurgie. Het is een nieuwe techniek die in de Bergman kliniek sinds enkele jaren regelmatig wordt toegepast. Het voordeel van minimaal invasieve chirurgie is dat de wond veel kleiner is waardoor u sneller herstelt.
In tegenstelling tot de wat ouderwetsere ‘open’ operaties (dus met een grotere wond) worden de botdelen bij de minimaal invasieve techniek niet vastgezet met schroeven. De natuur bepaald zelf de meest optimale stand voor de botten om aan elkaar vast te groeien. NB: Bij stevige rokers groeien botten wat moeilijker aan elkaar, en is het aan te raden de botten wel vast te schroeven.
Na de minimaal invasieve operatie mag de geopereerde voet direct belast worden. Het 5de middenvoetsbeentje wordt gedurende ongeveer 6 weken in de goede stand vast getapet.
Het middenvoetsbeentje is doorgezaagd door middel van minimaal invasieve chirurgie en verplaatst. Bij deze operatie werd tevens een scheefstand van de grote teen gecorrigeerd.
Doorzagen van het middenvoetsbeentje
Een andere manier is om het middenvoetsbeentje door te zagen, net achter het kopje, en vervolgens het kopje wat naar binnen te plaatsen. Deze techniek wordt gebruikt voor een type II bunionette. Bij deze standsveranderingen in het bot wordt ook altijd het gewrichtskapsel strak gezet om nog extra te corrigeren.
Het middenvoetsbeentje wordt schuin doorgezaagd en het kopje wordt naar binnen geschoven. De breuk wordt vastgezet met een pen of schroef
Conventionele open techniek
Gelukkig is het niet vaak nodig om deze techniek met een veel grotere wond te gebruiken. Maar in enkele gevallen, als er een grote correctie nodig is, kan het toch nodig zijn om een open techniek te gebruiken. Wanneer er te veel ruimte is tussen het vierde en vijfde middenvoetsbeentje, wordt niet alleen het kopje maar ook een deel van het middenvoetsbeentje naar binnen verplaatst. Er zijn verschillende technieken om dit te doen, hieronder ziet u een voorbeeld van één van de meest gebruikte technieken.
Bij deze methode maakt uw specialist een zaagsnede door het vijfde middenvoetsbeentje. De twee botdelen worden nu ten opzichte van elkaar verschoven tot ze in de gewenste stand staan en vervolgens aan elkaar vastgezet met schroeven
Meer informatie
Lees hieronder meer over de hersteltijden en complicaties van een operatieve behandeling van een bunionette:
